اول مادرم؛ بعد دندان‌پزشک/ گفتگو با دکتر مهناز صاحب‌جمعی از سایت دندانه

دکتر سیامک شایان

می‌توان این‌طور ادعا کرد که دکتر مهناز صاحب‌جمعی در تاریخ دندان‌پزشکی ایران یک استثنا است. بر خلاف بیشتر زنان دندان‌پزشک که به دلیل دغدغه‌های زندگی و خانواده، از پرداختن به حرفه خود باز می‌مانند، او یکی از فعال‌ترین دندان‌پزشکان در حوزه مسایل علمی و صنفی است. استاد تمام دانشگاه تهران، پایه‌گذار و رییس ده ساله انجمن بیماری‌های دهان، فک و صورت است و سال آینده به عنوان اولین زن در تاریخ همایش‌های انجمن دندان‌پزشکی ایران بر کرسی ریاست کنگره ۵۳ می‌نشیند. با این وجود وجه شاخص شخصیتش فروتنی و مهربانی‌است که در لبخند همیشگی‌اش جلوه‌گر است.

این گفتگو در سال ۹۱ و به بهانه انتصاب ایشان به ریاست کنگره انجمن دندان‌پزشکی ایران انجام شده است اما با توجه به برگزاری این کنگره، پرسش‌های مربوط به آن از متن گفتگو حذف شده‌اند.

– گفتگو را با معرفی کوتاهی از خودتان آغاز کنیم.

– دوران دبستان را در کرمانشاه طی کردم و دیپلم را از دبیرستان مرجان تهران گرفتم و بلافاصله بعد از اخذ دیپلم در کنکور شرکت کردم و رشته دندان‌پزشکی تهران را قبول شدم و دوره ۶ ساله دندان‌پزشکی را پشت سر گذاشتم، سپس وقفه‌ای برای خدمت سپاهی بهداشت افتاد که من یکسال و نیم به عنوان سپاهی بهداشت در اهواز خدمت کردم بعد از آن در دانشکده دندان‌پزشکی تهران برای تخصص بیماری‌های دهان که همیشه ایده‌آلم بود پذیرفته شدم و تمام مراحل تحصیل و کاری خود را بدون هیچ وقفه و انقطاعی سپری کردم و در سال ۱۳۸۲ نائل به عنوان استادی دانشکده دندان‌پزشکی شدم.

– چطور شد که رشته بیماری‌های دهان را برای ادامه تحصیل انتخاب کردید؟ آیا یک توفیق اجباری بود یا از روی اختیار؟

– من همیشه علاقه‌مند به رشته بیماری‌های دهان بودم. جالب است بگویم پس از فارغ‌التحصیلی در دکترای عمومی، درحالی‌که بورس یکی از پرجاذبه‌ترین رشته‌های تخصصی (که ترجیح می‌دهم نام نبرم) در یکی از بهترین دانشگاه‌های دنیا را داشتم، اما این معرفی نامه را قبول نکردم. شاید در ضمیر ناخوداگاه‌، ماهیت پزشکی این رشته، و یا استادانی بود که در این رشته فعالیت داشتند که مرا به خود جذب کرد.

– اگر پزشکی این‌قدر برای شما جذابیت داشت چرا در زمان ورود به دانشگاه رشته پزشکی را انتخاب نکردید؟

– در زمانی که ما کنکور می‌دادیم تنها مجاز به انتخاب ده رشته بودیم. رشته پزشکی هم جزو انتخاب‌های من بود ولی دندان‌پزشکی قبول شدم.

– شما جزو پایه گذاران انجمن بیماری‌های دهان هستید…

– بله، قابل ذکر است که استاد ارجمند آقای دکتر قائم مقامی قدم جلو گذاشتند و با تلاش ویژه‌ای که آقای دکتر منصوریان داشتند، مقدمات تشکیل انجمن فراهم شد و بنده هم با همراهی چند تن دیگر از استادان این رشته اقدام به تاسیس این انجمن کردیم و و در سال ۱۳۸۲ این انجمن، به عنوان یک انجمن علمی به تصویب وزارت بهداشت رسید.

– و از چه سالی به ریاست این انجمن انتخاب شدید؟

– ابتدا از آقای دکتر قائم مقامی خواهش کردیم که ریاست انجمن را بپذیرند ولی به دلیل گرفتاری‌هایی که در آن زمان داشتند از من خواستند که ریاست را قبول کنم و از سال ۱۳۸۲ تا کنون ادامه یافته است.

– هم‌اکنون در آستانه دهمین سال فعالیت انجمن، کارنامه فعالیت‌ش را چطور ارزیابی می‌کنید؟ در این دهه چه کردید و چه نکردید؟

– فعالیت من و بقیه اعضای هیئت مدیره تا کنون و بویژه در چهار سال اول تشکیل انجمن صرف تقویت و گسترش و شناساندن این رشته شد. از اعضا نام نویسی کردیم، سایت انجمن را افتتاح کردیم، در تمام مجامع علمی شرکت کردیم، سخنرانی‌ها و بازآموزی‌های متعدد برگزار کردیم. توانایی‌های متخصصان بیماری‌های دهان را به وزارت خانه و به نظام پزشکی شناساندیم و این فعالیت‌ها را به شدت ادامه دادیم. اما من توقع بیشتری از خودم و از هر انجمن علمی دارم که امیدوارم به تحقیق بپیوندد. شاید به دلیل گرفتاری‌هایی که اعضا و از جمله خود من دارم و به دلیل عدم امکان همکاری مستمرسایر همکاران وسایر عوامل، امکان پیشبرد امور و فعالیت‌ها آن طور که ما مایل هستیم فراهم نمی‌شود. چندین نوبت خبرنامه چاپ کردیم و در ادامه بنا شد مجله‌ای برای انجمن منتشر کنیم که مقدمات آن انجام گرفت ولی به مرحله اجرا نرسیده است. من امیدوارم که با همکاری جوان‌هایی که وارد این رشته می‌شوند و با افزایش تعداد این افراد بتوانیم این انجمن را پربار‌تر کنیم و بیشتربه معرفی آن بپردازیم، متاسفانه در حال حاضر بسیاری از اقشار جامعه حتی برخی ازهمکاران پزشک، تخصص بیماری‌های دهان را نمی‌شناسند. ما بیمارانی داریم که یک متخصص بیماری دهان براحتی می‌تواند مشکلشان را بر طرف کند ولی به متخصصان دیگری از جمله گوش و گلو و بینی یا پوست مراجعه می‌کنند درحالی‌که مشکل از دهانشان است و اگر به یک متخصص بیماری‌های دهان یا حتی دندان‌پزشک عمومی ارجاع شوند خدمات برگزیده‌تری را دریافت خواهند کرد…

– جایگاه صنفی تخصص بیماری‌های دهان هنوز مشخص نیست چراکه رشته‌ایست حد واسط پزشکی و دندان‌پزشکی.

– به‌طور کلی بیماری‌های دهان در همه جای دنیا رشته نسبتا جدیدی است و جایگاه آن بین پزشکی و دندان‌پزشکی است. قدمت این رشته در ایران به بیش از سی سال می‌رسد. تعریف رشته بیماری‌های دهان اینگونه است که رشته‌ای است که به امرتشخیص و درمان ضایعات دهانی، مشکلات غدد بزاقی، مشکلات و بیماری‌های غدد لنفاوی سر و گردن، مشکلات مفصل گیجگاهی فکی و دردهای صورتی فکی می‌پردازد. حوزه دیگری که تحت پوشش این رشته قرارمیگیرد مدیریت درمان دندانپزشکی بیماران با مشکلات سیستمیک است نظیر مبتلایان به بیماریهای قلبی عروقیِِ، غدد، سرطان، تنفسی، هپاتیت، ایدز، بیماران با پیوند، پرتو درمانی، شیمی درمانی بارداری و… متخصصان بیماری‌های دهان امکان ارائه خدمات دندانپزشکی برای این افراد را دارند و می‌توانند اقدام به درمان آن‌ها بکنند، اگر چه بسیاری از همکاران عمومی هم می‌توانند ولی اگر ضرورتی پیش بیاید می‌توانند از متخصصان هم کمک بگیرند.

– در حال حاضر چند متخصص بیماری‌های دهان در ایران داریم و چند نفر آن‌ها عضو انجمن هستند؟

– تصور من این است که درسال ۱۳۸۲ که انجمن تشکیل شد کمتر از ۸۰ متخصص بیماری‌های دهان داشتیم ولی در حال حاضر باید حدود دو برابر و یا بیشتر باشند و این افراد به طور اتوماتیک عضو انجمن هستند اگرچه به دلایلی چند انجمن هیچگونه حق عضویتی را جهت کمک به انجمن دریافت نمی‌کند.

– پس فعالیت‌های صنفی انجمن چطور انجام می‌شود، با کدام حمایت مالی؟

– متاسفانه منبع مالی نداریم، تا دوسال پیش از طریق دولت مبلغ بسیار مختصری به انجمن‌ها کمک می‌شد. حامی انجمن در حال حاضر کمک‌هاغیر مالی از طرف هیئت مدیره است. انجمن دندانپزشکی ایران هم کمک‌هایی می‌کند. وامکاناتی هم در اختیار ما قرار داده است و از پرسنل انجمن دندانپزشکی ایران هم ما خیلی استفاده می‌کنیم و سپاسگزار هم هستیم. یکی از مهم‌ترین عللی که ما نمی‌توانیم انتظارات بجای همکاران را آنگونه که شایسته است برآورده کنیم و فعالیت‌هایمان را گسترش دهیم همین محدودیت منابع مالی است.

– برگزاری کنگره‌های سالیانه برای خیلی از انجمن‌های علمی یک منبع مالی به حساب می‌آید. آیا به این فکر نیفتادید که تعداد کنگره‌هایتان را افزایش دهید و آن را هر ساله کنید؟

– نظر همکاران هیات‌مدیره این است که سالیانه شدن کنگره انجمن بیش از ظرفیت مورد نیاز است و از طرفی بیشتر درآمد همایش‌ها از جانب حامیانی است که محصولات گران قیمت دندانپزشکی ارائه می‌دهند. رشته بیماری‌های دهان در این رابطه رشته‌ای است که برای شرکت‌های تولید کننده و ارائه دهنده محصولات گران قیمت جذابیت زیادی ندارد.

البته انجمن در حوزه برگزاری همایش‌ها و بازآموزی‌های علمی کم کار نبوده است، برگزار کنندگان تمام دوره‌های باز آموزی که در دانشکده‌ها و حاشیه کنگره‌های علمی دندانپزشکی برگزار می‌شود، اعضا انجمن بیماری‌های دهان هستند و ما به طور متوسط در ۸ سال گذشته، بدون در نظر گرفتن سال تاسیس، سالانه یک همایش برگزار کرده‌ایم اعم از اینکه در تهران ویا شهرستانهای دیگر و تحت عناوین دیگری بوده است. شاید اینگونه به نظر بیاید که هیات‌مدیره انجمن برخی از رشته‌ها فعالیت چندانی ندارند اما واقعیت این است که هیات مدیره این انجمن‌ها کمتر از رشته‌های دیگر فعالیت نمی‌کنند و‌‌ همان فعالیت هر چندهم اندک باتوجه به تعداد کم اعضا و عدم امکان همکاری و قبول مسئولیت و بودجه بسیار کم حاصل صرفا تعهد و علاقه‌مندی آنان است.

– با توجه به اینکه مباحث رشته شما با برخی از رشته‌های دندان‌پزشکی همپوشانی دارد چرا به صرافت برگزاری کنگره مشترک نیفتاده‌اید تا به این ترتیب علاوه بر تقویت بار علمی همایش، مشارکت و شرکت‌کننده بیشتری نیز داشته باشید؟

– ما به صرافت افتاده‌ایم. این پیشنهاد بار‌ها از سوی بزرگان انجمن آسیب‌شناسی و رادیولوژی عنوان شده است و ما نیز عنوان کرده‌ایم. اما متاسفانه در فرهنگ ما انجام کارهای جمعی جا نیافتاده، همه دوست دارند مستقل عمل کنند حتی اگر به ضررشان باشد. البته شاید هم کوتاهی‌هایی توسط برخی افراد و حتی شاید خود من صورت گرفته است.

– نام رشته شما و نام انجمن گویا سال گذشته تغییر کرده است. لطفا در مورد این قضیه توضیح بدهید؟ هدف از این تغییر نام چه بوده است؟

– بله، نام رشته ما در بدو امر بیماری‌های دهان و دندان بود و بعد به رشته تشخیص بیماری‌های دهان تعییر نام داد. اما بسیاری از همکاران ما معتقد بودند که کلمه تشخیص در نام این رشته برای بسیاری از افراد قابل توجیه و درک نیست بنابراین کلمه تشخیص را برداریم و بگذاریم رشته بیماری‌های دهان. بعد از اینکه وزرات خانه تصمیم گرفت نام تمام رشته‌هایی که تحت عنوان دهان بود به دهان، فک و صورت تبدیل کند، نام رشته و انجمن ما نیز به بیماری‌های دهان، فک و صورت تغییر یافت.

– شاید نظر بسیاری از دانشجویان دندان‌پزشکی یا دندان‌پزشکان عمومی در رابطه با رشته شما این باشد که این رشته انچنان که باید و شاید جذابیت‌های زیادی ندارد که دانشجو‌ها را به سمت خود بکشاند. آیا شما به این فکر نیفتادید که با پیشنهاد اعمال تغییراتی در کوریکولوم و سرفصل‌های درس بیماری‌های دهان این رشته علاقه‌مندی دانشجویان به این رشته را بیشتر کنید؟

– من با این ادعا که این رشته برای دانشجویان جذابیت ندارد، خیلی موافق نیستم نمونه‌اش خود من که علی‌رغم داشتن حق انتخاب، بیماری‌های دهان را انتخاب کردم. حتی می‌توانم شاگردان ممتازی را نام ببرم که اولین رشته انتخابشان در تخصص، بیماری‌های دهان بوده است ولی متاسفانه به دلیل اینکه این رشته از لحاظ مالی جذابیت ندارد این تصور پیش می‌آید که برای دانشجویان جذاب نیست. نکته این است تا زمانی‌که این رشته در ایران شناخته شده نیست درآمد آن کم است اما اگر همکاران پزشک و دندانپزشک ما بپذیرند که بهترین مرجع برای درمان بیماران مبتلا به بیماری‌های سیستمیک متخصصین بیماری دهان هستند؛ می‌توانند از کسانی که بیماری خاصی دارند و کسی حاضر به درمانشان نیست، هزینه‌های استثنایی دریافت کنند. البته کمی کوتاهی هم از وزارت خانه و نظام پزشکی است که باید به این قضیه توجه کنند که برای بیمارانی دارای مشکل سیستمیک ضریب‌های دریافت مبالغ را بالا ببرند.

– وجه دوم سوال من بی‌پاسخ ماند. آیا لزومی به تغییر کروکروم آموزشی در این رشته احساس می‌کنید یا خیر؟

– صد در صد! اما تجدید نظر در سرفصل‌های آموزشی بر عهده انجمن نیست. انجمن تنها به وزارت‌خانه در این مورد پیشنهاد می‌دهد. هر چند سال یک‌بار چنین تغییری صورت می‌گیرد. آخرین بار در سال ۸۹ در کریکولوم آموزشی تمام رشته‌های دندان‌پزشکی تغییراتی اعمال شده است.

– از آنجا که مباحث رشته‌های بیماری‌های دهان، پاتولوژی و رادیولوژی هم‌پوشانی زیادی با هم دارند، آیا احساس نکردید در تدوین سرفصل‌های آموزشی می‌توان زیر یک عنوان درسی با هم تجمیع کرد تا به‌این ترتیب رشته‌ای فراگیر و قدرتمند و دارای وجاهت علمی بیشتر بسازید؟

– در حدود پنجاه سال پیش در کشورهای پیش‌رو علم دندان‌پزشکی وضع به همین ترتیب بود که بیماری‌های دهان و رادیولوژی و پاتولوژی با هم یکی بودند. در بعضی کشور‌ها نیز پاتولوژی و جراحی یکی بودند و بعضی دیگر بیماری دهان و پاتولوژی. اما در حال حاضر هم در همه جای دنیا وجاهت علمی این سه رشته از دیگر رشته‌های دندانپزشکی بیشتر است. الان خیلی از مقالاتی که چاپ می‌شود در رابطه با همین سه رشته است. ولی رویکرد بسیاری از دانشگاه‌های دنیا به سمت تخصصی‌تر شدن و جدا شدن رشته‌ها از هم بوده است. اگر روزی برسد که ببینیم این رویکرد برای ما موفقیت آمیز نبوده و بهتر است که این‌ها با هم ادغام شوند باز هم از طریق کشورهایی که لااقل از لحاظ علمی از ما پیش قدم‌تر بودند این کار صورت خواهد گرفت ولی فعلا چنین نیست.

– شما جزومعدود بانوان دندانپزشکی هستید که در حوزه‌های صنفی و علمی فعالیت‌های چشمگیری داشته‌اند. چگونه توانستید میان وظایف یک مادر و همسر با دغدغه‌های صنفی و علمی تعادل ایجاد کنید؟

– من سعی کردم همه چیز را پا به‌پای هم پیش ببرم، هرچند کار واقعا مشکلی است. چراکه در همه جای دنیا شاید اینطور باشد که خانم‌ها از لحاظ فرهنگی وظیفه سنگین تری در خانواده دارند. البته درجه مسئولیت در کشورهای غربی کمتر است چون مشارکتشان با هم بیشتر است. اما آنقدر خدمات اجتماعی و انسانی و علمی برای من مهم است که نمی‌توانم از آن صرف نظر کنم از طرفی زن و مادر خانواده بودن هم بسیار مقدس است و از آن هم نمی‌توان گذشت، از تنها چیری که می‌توان گذشت این است که از خودم بگذرم. فکر می‌کنم اگر تصور بر این است که کار بیشتری انجام داده‌ام به این دلیل است که از خودم گذشته‌ام.

– اصلا در درجه اول خودتان را یک مادر می‌دانید یا دندان‌پزشک؟

– بدون شک یک مادر… البته بگویم که همسر من هیچ‌گاه الویتی به عنوان یک مرد قائل نشد و پا به پای من برای بچه‌ها زحمت کشید. من دو فرزند دارم و سعی کرده‌ام که انسان‌های شریفی تحویل جامعه بدهم. من نمی‌توان بگویم خانواده را‌‌ رها کردم و به دندان‌پزشکی پرداختم، من به هر دوی آن‌ها عشق می‌ورزم.

– چه شد که شما به عنوان رئیس کنگره ۵۳ انجمن دندان‌پزشکی ایران انتخاب شدید. به گمانم شما اولین بانویی هستید که در تاریخ ۵۳دوره برگزاری کنگره انجمن، در اینجایگاه قرار می‌گیرد.

– تصور من این است که در کنگره‌های انجمن دندان‌پزشکی ایران اولین بار باشد ولی در رابطه با وزارتخانه و همایش‌های دیگر انجمن‌ها خیلی اطلاع ندارم. حقیقت این است که من از این انتخاب هیچ مطلع نبودم و در آن جلسات و جمعی که چنین انتخابی کردند حاضر نبودم. وقتی دوستان با تلفن خبر را به من دادند، به دلیل مشغله‌هایی که داشتم خواهش کردم که این مسئولیت پر افتخار و سنگین را به من ندهند ولی به دلیل اینکه چند تن از استادان ما به من تکلیف کردند که این سهم را برای همایش بعدی داشته باشم، من قبول کردم. ولی درباره اینکه چرا من را انتخاب کردند شاید بهتر باشد که از خود آن‌ها این سوال را بپرسید.

– شما غیر از بخش دندان‌پزشکی و وظایف معمول یک مادر و همسر، دغدغه‌های دیگری نیز در زندگی دارید؟

– من همیشه تاسف می‌خورم که چرا با اینکه اینقدر از شعر و موسیقی و کارهای هنری لذت می‌برم، وقت اضافی نداشته‌ام تا به�م و افتخار من همین هست که من توانستم در این صنف به دانشجویان خدمت کنم و بهترین پاداشی هم که من می‌گیرم این است که در هر نوبت که با یکی از دانشجویانم برخورد می‌کنم مبینم که آن‌ها انسان‌های وظیفه‌شناس و شریفی شده‌اند و به جامعه علمی دندانپزشکی خدمت می‌کنند. به این افتخار می‌کنم و از دیدن آن خوشحال می‌شوم.

– پیش آمده تا به حال اتفاق یا پیشامدی در حوزه دندانپزشکی باعث تاثر عمیق و آوردن اشک به چشمانتان شود؟

– از لحاظ علمی و دانشگاهی، عدم همکاری و یا همکاری محدودی که باید بین افراد برقرار شود تا بتوانند بهتر پیش بروند و کار گروهی انجام دهند باعث دلخوری من شده است. از لحاظ عاطفی و انسانی و اجتماعی هم زمانی که بیمارانی می‌بینم که نیازمند هستند و امکان دریافت خدمات دندان‌پزشکی را ندارند ناراحت می‌شوم.

– نظرتان راجع به رونق حرکت‌ها و فعالیت‌های صنفی چند ساله اخیر چیست؟ افزایش تعداد کنگره‌ها، افزایش تعداد انجمن‌های علمی، افزایش تعداد نشریات دندان‌پزشکی، اختلاف‌های صنفی که پیش می‌آید و یک سری بی‌حرمتی‌هایی که در جریان رقابت‌های صنفی اتفاق می‌افتد؟

– یک صنف یا انجمن که راه می‌افتد باید با انجام یک‌سری تمهیدات و پیش‌بینی‌ها شروع به کار کند. اگر غیر از این باشد به سرنوشت بسیاری از انجمن‌ها که فعالیتشان کم فروغ است دچار می‌شوند. ولی آن چیری که مسلم است علم راه خودش را پیش می‌گیرد و پیش می‌رود و هر چقدر که افراد دلخور باشند و کوتاهی کنند و مواردی پیش آید که کناره گیری کنند باز قشر جوان ما با توجه به هوش بالا و تواناییشان، پیش می‌برند و این‌ها هستند که باید به‌شان راه بدیم. جوانان بتواند پیش بروند و صرفا محدود به اینکه انجمنی تشکیل شود وهمایشی برگزار شود، نباشند. همایش تکنیکی است که از قدیم بوده و و الان هم هست و خواهد بود و داوطلب‌های خودش را هم دارد البته باید همایش‌ها برگزار شود، باید خبر نامه‌ها بیاید، باید نشریات به چاپ برسد، باید آن چیزی که در دنیا اتفاق می‌افتد بلافاصله منعکس شود در عین حال که اینترنت هم این قضیه را حل کرده است یعنی هر قدر که داوطلب علمی داشته باشی می‌تواند شخصا از طریق اینترنت به اطلاعات روز دنیا دسترسی پیدا کند. مهم این است که ما فرهنگ علمی را جا بیندازیم نه فرهنگ مادی را. باید از بدو آموزش به دانشجو آموخت که احترام علم را در مغزش نگه دارد.

– طی ده سال اخیر تعداد دانشجویان دندان‌پزشکی ما دوبرابر شده است. نظر شما در مورد این رویکرد چیست و با این اوصاف چه آینده‌ای را برای صنف دندان‌پزشکی پیش‌بینی می‌کنید؟

– از آنجا که برای من جنبهٔ علمی موضوع مهم‌تر است بنابراین هیچ وقت جزو کسانی که مایل به توسعه کمی تعداد دانشکده‌های دندان‌پزشکی بوده‌اند، نیستم. اگرچه آنهایی که تعداد دانشکده‌ها را توسعه می‌دهند و مشتاق افزایش تعداد دندان‌پزشکان هستند، نیز دلایل و توجیهاتی دارند. آن‌ها می‌خواهند نیاز افراد محروم را تامین کنند. ولی چون در مجموع این نیازمندی به صورت علمی و مستدل انجام نگرقته است و افزایش تعداد دانشکده‌ها بر روی کیفیت آموزش تاثیر می‌گذارد از این بابت خیلی خوشحال نیستم که تعداد افزایش یابد؛ یعنی کیفیت فدای کمیت شود.

– در مورد بحث گسترش ارائه خدمات دندان‌پزشکی در کشور و برخورداری طبقات محروم از خدمات دندان‌پزشکی، به عنوان یک پیشکسوت چه پیشنهادی دارید؟

– خدمات دندان‌پزشکی در همه جای دنیا گران است و دولت‌ها توانایی تحمل این هزینه‌ها را ندارند. ولی من می‌توانم پیشنهاد کنم بخش قابل توجهی از بودجه دندان‌پزشکی را برای آموزش پیشگیری در نظر بگیرند تا بتوانند هزینه‌های دندانپزشکی را در آینده کاهش دهند. الان کشورهایی که تمام هزینه‌های درمانی جمعیتشان را تا سن ۱۸ سالگی بر عهده گرفتند چطور می‌توانند که از پس ان بر بیایند؟ تنها به این دلیل که سال‌های قبل با اجرای برنامه‌های پیشگیرانه پوسیدگی را در جمعیت جوانشان کاهش دادند.

– من از زمانی که به یاد می‌آورم دغدغه مدیران وزارتخانه مباحث مرتبط با پیشگیری و ارائه خدمات و آموزش‌های پیشگیرانه بوده، پس چرا شاهد موفقیتی نبودیم و حتی DMF کودکان ما الان نسبت به ۵ سال پیش افزایش پیدا کرده است؟

– ریشه همه ناکامی‌های ما ضعف در مدیریت است. البته طرف صحبت من همه مدیران نیستند، یک‌سری از مدیران دلسوز و با تجربه و با علم و به جا کار خودشان را انجام دادند ولی مجموعه مدیریتی است که باید این را پیش ببرد. من خودم شاهد بودم که طرح‌هایی در سطح وزارت‌خانه به خوبی برنامه ریزی شده و حتی نمونه اجرایی آن هم در یک شهر کوچک به اجرا در آمده ولی با تغییر مدیران، متوقف شده و پس از چند سال همه برنامه‌ریزی و مطالعات دوباره از نو آغاز شده است.

– اگر بخواهید سه مشکل و معضل دندانپزشکی را فهرست کنید که جامعه دندان‌پزشکی و مخصوصا قشر جوان ما با ان دست‌به‌گریبان هستند، به چه گزینه‌هایی اشاره می‌کنید؟

– دندان‌پزشک با توجه به اینکه عمری را از جیب هزینه کرده که تا به ‌این مقطع برسد، انتظار دارد پس از فارغ‌التحصیلی، زندگی با آن هزینه‌ای که کرده است تطابق داشته باشد و هزینه‌هایش تا حدی برگشت داشته باشد. الان متاسفانه شرایط به‌گونه‌ایست که دندان‌پزشکان نمی‌توانند توقعات خود را برآورده کنند. این شرایط باعث می‌شود برخی که آموزش‌های بنیادیشان ضعیف است، دچار انحرافات اخلاقی و عدول از اصول علمی شوند. متاسفانه ردیف‌های شغلی دولتی برای دندان‌پزشکان جوان محدود است، برای ورود به بازار خصوصی نیز امکانات مالی ندارند، در جریان کار هم درگیر مسایلی مانند اداره مالیات می‌شوند.

– به عنوان یک کار‌شناس و پیشکسوت دندان‌پزشکی چه راه حلی برای همین مشکلاتی که فرمودید، ارایه می‌کنید؟

– واقعیت این است که در مورد این مسایل یک کار‌شناس باید به شما جواب این سوال را بدهد. من فقط فکر می‌کنم حمایتی که قشر دانشگاهی می‌تواند از دانشکده‌ها کند این است که کیفیت علم دندانپزشکی حفظ شود که دندانپزشکان بتوانند با اعتماد به نفس ارائه خدمت بدهند ولی توقعات مالی را چگونه می‌توان برطرف کرد، من نمی‌دانم.

– و حرف پایانی…

– من از یک چیز خوشحال و سپاسگزارم آن هم این است که در دوران تحصیل در دانشکده استادهایی وجود داشتند که برای من سنبل و نمونه یک انسان شرافتمند، به روز و با اخلاق بودند که حضور آن‌ها به من کمک کرد بتوانم کمی حرمت این حرفه را در خودم نگه دارم.

سوابق علمی و اجرایی:

استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران گروه بيماريهاي دهان دانشکده دندانپزشکي ، سرپرست دوره هاي تخصصي بيماريهاي دهان، مدير گروه بيماريهاي دهان دانشکده دندانپزشکي تهران، عضو كميته كشوري بيماريهاي دهان، عضو هيات ممتحنه بورد تخصصي بيماريهاي دهان، عضو كميته برنامه آموزشي رشته بيماريهاي دهان، عضو هيات تحريريه مجلات( پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران – دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران – تحقيق در علوم دندانپزشكي، عضو شوراي انتشارات دانشگاه علوم پزشكي تهران، عضو شوراي انتشارات دانشگاه تهران، رئيس هيئت مديره انجمن بيماريهاي دهان، عضو فرهنگستان علوم پزشكي ايران شاخه دندانپزشكي (۱۳۸۲)، عضو كالج بين‌المللي دندانپزشكي ۱۳۸۹

تقدیرنامه ها:

استاد نمونه از جشنواره ابن سينا ۱۳۷۹، کتاب برگزيده(ترجمه) سال از انتشارات دانشگاه تهران ۱۳۷۶، کتاب برگزيده(تاليف) سال از انتشارات دانشگاه تهران ۱۳۸۶، استاد نمونه برگزيده دانشجويان، پايان نامه ها ومقاله پژوهشي برتر از جشنواره هدايت، تقدير نامه از شوراي تخصصي دندانپزشکي ۱۳۷۸، تقدير نامه ازنظام پزشکي ۱۳۹۱

آثار علمی و تالیفات: سه کتاب تاليف و ترجمه، ۴۰مقاله علمي

منبع: فرهنگستان علوم پزشكي ايران