لادن مظفری
گفتگو با دکتر لادن مظفری، دندانپزشک، خواننده اپرا و مدیر و سرپرست گروه کر ۲ فرهنگسرای ارسباران
دکتر لادن مظفری، در ۳۸سالگی راه تازهای در زندگی خود آغاز کرد؛ به سراغ موسیقی رفت و فراگیری این هنر را از پایه آغاز کرد. خیلی زود به گروه کر فرهنگسرای ارسباران پیوست و علیرغم تمامی مشغلههای یک بانوی دندانپزشک، پس از مدتی توانست مدیر گروه کر و در ادامه سرپرستی گروه کر شماره ۲ فرهنگسرای ارسباران را بر عهده بگیرد.
دکتر مظفری در سال ۹۸ در تئاتر موزیکال «اشکها و لبخندها» به کارگردانی هادی قضات و رهبری نصیر حیدریان در تالار وحدت به روی صحنه رفت. لادن مظفری در این تاتر در نقش مادر روحانی، یکی از نقشهای اصلی نمایش را بر عهده داشت. این تاتر با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد.
با این دندانپزشک هنرمند به گفتگو نشستیم تا از مشغلهها و محدودیتهای فعالیت هنری در حوزه موسیقی و شرایط اجرای اپرا برای بانوان بدانیم:
خانم دکتر مظفری! ضمن معرفی خودتان بفرمایید علاقه به موسیقی چه طور در شما شکل گرفت و چرا با این وجود تحصیل در رشته دندانپزشکی را انتخاب کردید؟
من دکتر لادن مظفری، دندانپزشک عمومی و متولد سال ۱۳۴۸ در تهران هستم. از کودکی همیشه خوانندگی را دوست داشتم. البته باید بگویم در خانوادهای که به موسیقی اشتغال داشته باشند بزرگ نشدم. خانواده من فرهنگی و پدرم کارمند آموزش و پرورش بودند. در خانه ما مطالعه همیشه جریان داشت و والدینم مرا از نظر دنبال کردن فعالیتهای موسیقیایی به خواست خودم واگذار کرده بودند؛ اما چون کار درمانی و نوع ارتباط انسانی بین پزشک و بیمار همیشه مورد علاقه من بود و فکر میکردم رشته دندانپزشکی از نظر تراز اجتماعی و کاری در جایگاه قابل احترامی قرار دارد، به دنبال تحصیل در این رشته رفتم و سال ۷۴ از دانشکده دندانپزشکی آزاد تهران فارغالتحصیل شدم.
فعالیت خود در موسیقی را از چه زمانی شروع کردید؟
موسیقی را از سال ۸۶ از پایه شروع کردم. آن زمان خیلی اهل موسیقی کلاسیک نبودم و خیلی اتفاقی به فرهنگسرای ارسباران رفتم و ابتدا کمی سلفژ مقدماتی یاد گرفتم. سپس وارد گروه کر فرهنگسرا شدم و تا سال ۹۳ فعالیت با آن را ادامه دادم که از این ۷ سال، ۵ سال مدیر گروه کر بودم. سپس با یک سال وقفه، مدیر گروه کر جدیدی شدم که در همین فرهنگسرا تشکیل شد و علاوه بر آن، سرپرستی گروه را هم در دست گرفتم. سرپرستی گروه کر مشابه تهیهکنندگی در سینما است در حالی که رهبر گروه را میتوان معادل کارگردان در نظر گرفت.
موازی با آن حدود ۱۰ سال با چند استاد مختلف که اصلیترین آنها آقای هادی قضات هستند دورههای صداسازی گذراندم.
صداسازی درواقع آموزش مجموعه تکنیکهایی است که به فرد کمک میکند بر روی ابزارهای تولید صوت خود مانند حنجره و سیستم تنفسی تسلط کافی داشته باشد و به بهترین نحو از آنها استفاده کند. من سالها هنرجوی صداسازی بودم و الآن هم این تمرینها را بهطور مستمر ادامه میدهم.
در کنسرتهای موسیقی مختلف در گروههای کر و در رسیتالهای مختلف (اجرای تکی) حضور داشتهام. در حال حاضر هم بهصورت مستمر در حال تمرین جهت شرکت در اجراهای موسیقیایی آینده هستم. در ضمن در تئاتر اشکها و لبخندها به کارگردانی هادی قضات و رهبری نصیر حیدریان که مرداد سال ۹۸ به مدت ۱ ماه در تالار وحدت اجرا شد در یکی از نقشهای اصلی بازی کردم. ویژگی متمایز و ارزشمند این تئاتر اجرای کاملاً زندهی کلیهی خوانندگان بود و هیچ صدای از پیش ضبط شدهای در این تئاتر موزیکال وجود نداشت.
آیا در بازیگری هم به شکل حرفهای فعالیت داشتهاید؟
خیر؛ بازیگری را به صورت حرفهای دنبال نکردم. با گذشت زمان و افزایش اطلاعات، به این رسیدم که یک خواننده باید برای حضور روی صحنه، کاراکتر هنری داشته باشد و حتی اگر نقشی هم ایفا نکند، به موازات کار خود تکنیکهای بازیگری را هم بداند. به همین دلیل در کلاس بازیگری خانم مهتاب نصیرپور شرکت کردم که البته به دلیل کمبود وقت خیلی آموزش دیدن را ادامه ندادم.
تمرکز من روی بازیگری نبوده؛ اما همانطور که صدا و بیان در بازیگری مهم است، حرکات هم در موسیقی مهم هستند و خواننده باید آنها را آموزش ببیند.
تا به حال در چه رویدادهای موسیقیایی خوانندگی کردهاید؟ در هفته چند روز به کار دندانپزشکی و چند روز به خوانندگی میپردازید؟
من در کنسرتهای متعدد در فرهنگسرای ارسباران و تالار رودکی حضور داشتم و در برنامههایی مانند کنفرانس سران کشورهای اسلامی، پروژه تهران آرت واک در محل کاخ سعدآباد اجرا داشتهام.
در هفته ۳ روز کار دندانپزشکی انجام میدهم و هفتهای ۱ تا ۲ روز درگیر کار موسیقیایی هستم. اما گاهی به شکل غیرمترقبه مجبورم بیشتر برای موسیقی زمان بگذارم.
در ایران تا چه حد به استانداردهای اپرا نزدیک شدهایم؟ آیا آنچه در ایران بهعنوان اپرا ارائه میشود، با تعریف اصلی آن مطابقت دارد؟
اپرا مجموعهای از موسیقی و اکت (حرکت) است؛ اما سبک و شیوه خاص خودش را دارد. در اصل اپرا تلفیقی از تئاتر و آواز و موسیقی است و حتی در خواندن سبک خاص خود را دارد. مسلماً اکت در اپرا با محدودیتهای خاص خود همراه است؛ چرا که حین خواندن اتفاق میافتد. در ایران در زمینه اپرا کارهایی انجام شده؛ اما واقعیت این است که فاصله آنها با اپرایی که در سایر کشورها برگزار میشود خیلی زیاد است. در کشور ما خیلی کمبود امکانات وجود دارد. برای مثال فقط تالار وحدت صحنه متحرک دارد. ضمناً در صورتی که سالنی با آکوستیک استاندارد وجود داشته باشد، خواننده به صورت طبیعی حین خواندن میتواند زیر و بم لازم را به صدایش بدهد و نیازی به اصلاح آن با استفاده از تکنیکهای صدابرداری نیست که در ایران چنین سالنی تقریباً وجود ندارد.
گذشته از همه اینها اپرا در همه جا هنر پرهزینهای است که در آن در اصل یک کار موسیقیایی و یک کار تئاتری سطح بالا را به طور همزمان با هم ادغام میکنیم و روی صحنه میبریم. بنابراین گروه زیادی از افراد با تخصصهای مختلف درگیر آن میشوند و خیلی سخت است که شخصی بخواهد با سرمایهگذاری شخصی و بدون حامی مالی مناسب چنین کاری را انجام دهد و از پس هزینههای آن بربیاید. همه اینها موانعی هستند که سبب میشوند اپرا در ایران در سطح بالا اجرا نشود.
با این حساب موقعیتهای اجرا در اپرا برای خانمها خیلی محدودتر میشوند؟
بله. روشن است که اجرای موسیقی در ایران برای خانمها با محدودیت همراه است. مسلماً اگر یک خانم بخواهد در ایران تکخوانی داشته باشد به دلیل رعایت ضوابط در تعداد کارهای کمتری میتواند حضور پیدا کند. چرا که باید صداهایی در پسزمینه وجود داشته باشد و حتی گاهی تنظیمات اضافهای روی کار انجام میدهند که صدای او یک همراه داشته باشد. اکت هم که در مورد بانوان محدود است. همه اینها مسائل محدودکننده مضاعفی هستند که برای خانمها وجود دارند.
بهعنوان یک دندانپزشک که با عوامل استرسزای زیادی در محل کار روبرو است، فعالیت موسیقیایی چه تأثیری در رهاسازی ذهن شما داشته است؟
همه ما انسانها دچار مشکلات روزمره و همچنین یکنواختی هستیم و هر شخصی میتواند برای خود مفری بیابد. این مفر برای من موسیقی بوده است. به یاد دارم وقتی تازه آموزش موسیقی را شروع کرده بودم همین که وارد کلاس میشدم درگیریهای ذهنیام را فراموش میکردم. چرا که مباحث برایم بسیار جذاب بود و معتقدم به این شکل انسان میتواند کارش را هم بهتر انجام بدهد.
گروه کر نمونه کوچکتری از اجتماع است که افراد مختلف با سنین مختلف، مشاغل، تحصیلات و فرهنگهای مختلف در کنار هم جمع میشوند. از آنجا که سالها است مدیریت گروه کر را بر عهده دارم و در جریان زندگی اعضای گروه هستم؛ باید بگویم ۹۹ درصد افراد به این دلیل وارد این کار میشوند که بهواسطهی علاقهی خود به موسیقی حال خودشان را بهتر کنند و از مشکلات روزمره خود فاصله بگیرند.
* سوپرانو (انگلیسی: Soprano) نام بازهای از صدا در موسیقی و گونهای از صدای بسیار زیر (متضاد بَم) زنانه در خوانندگی و اپرا است. ویکیپدیا