دندان‌پزشک، مؤسس کارخانه‌ی ویتانا

رضا تهرانچی، دندانپزشک و موسس شرکت صنایع غذایی ویتانا، اولین تولید کننده بیسکوییت و نان صنعتی در ایران و محصول تاریخی بیسکوییت مادر، روز شنبه ششم فروردین در ۹۹ سالگی درگذشت.

دکتر رضا تهرانچی در سال ۱۳۰۲ در کاشان دیده به جهان گشود، تحصیلات ابتدایی را در مشهد گذراند و برای سپری کردن مقطع متوسطه، راهی دارالفنون شد. شم کارآفرینی و استقلال از همین دوران در نهاد رضای جوان پدیدار شد و او در محله امیریه، کلاس آموزش ماشین‌نویسی تاسیس کرد.

در سال ۱۳۲۰ بعد از اخذ دیپلم دبیرستان در رشته دندانپزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در سال ۱۳۲۷ پس از دریافت دکترای دندانپزشکی، مطب خود را در چهارراه مختاری دایر کرد و چند سالی در مطب شخصی خود به طبابت پرداخت.

پس از آن به همراه برادرانش به آلمان و انگلیس رفت و خط تولید بیسکوئیت مادر را به ایران آورد و سال ۱۳۳۵ کارخانه‌ی ویتانا را احداث کرد. برادران تهرانچی یک جمله معروف داشتند: «بیسکویت مادر باید به راحتی با دندان شکسته شود و با آب دهان نرم شود.»

ویتانا ابتدا، یعنی حدود سال‌های ۱۳۳۳ کارگاه کوچکی در خیابان امیریه تهران بود که بعدها بزرگ‌تر شد و به مکان فعلی‌اش انتقال یافت. بر اساس اسناد و مدارک سازمان ثبت شرکت‌ها، ویتانا اولین تولیدکنندهٔ بیسکویت و نان صنعتی در ایران است و از سال ۱۳۸۷ با مالکیت بخش خصوصی به کار خود ادامه می‌دهد.

داستان رضا تهرانچی و بیسکویت مادر

تهرانچی به واسطه تاثیری که از دکتر هاوزر آمریکایی، نویسنده کتاب روش‌های مختلف تغذیه و طول عمر گرفته بود، به حوزه تغذیه علاقمند شد و قابلیت‌های خود را در این حوزه محک زد و تولید نوعی بیسکوئیت را طبق فرمول دکتر هاوزر آغاز کرد.

نقطه آغاز فعالیت او، تولید بیسکوئیت‌هایی از ملاس و جوانه گندم بود که در قنادی‌های مختلف امیریه و بهارستان به فروش می‌رسید.

تهرانچی با وامی به مبلغ ۳۰ هزار تومان زمینی در جاده کرج خریداری کرد تا در سال ۱۳۳۲ کارخانه‌ای برای تولید انواع بیسکوئیت بنا کند.

بدین ترتیب محصولاتی چون بیسکوئیت مادر، بیسکوئیت پتی‌بور و نان سوخاری ویتانا به عنوان تولیداتی مکانیزه، راهی بازار شدند.

فرمول بیسکوئیت مادر به مرور زمان شکل گرفت اما هیچ کارخانه‌ای نمی‌توانست مانند آن را تولید کند. جالب اینکه برای این بیسکوئیت شعار «مهر مادر، شیر مادر، بیسکوئیت مادر» برگزیده شد و گفته می‌شود که بیسکوئیت مادر یک مکمل کامل غذایی بود که پیشنهاد می‌شد همهٔ افراد مصرف کنند. حتی بسیاری پزشکان کودک به مادران توصیه می‌کردند از شش ماهگی به همراه شیر به نوزادان خود بیسکویت مادر بدهند.

کارخانه ویتانا اولین کارخانه‌ای بود که روی بیسـکوئیت‌هایش تاریخ مصرف می‌گذاشت و تهرانچی بود که موسسه استاندارد را قانع کرد تا درج تاریخ مصرف روی بسته‌های بیسکوئیت در شمار ضوابط استاندارد محصولات غذایی قرار گیرد.

کارخانجات ویتانا، بعد از انقلاب به بنیاد پانزده خرداد داده شد اما در سال ۱۳۸۷ به بخش خصوصی واگذار شد.