علی هاشمی
دندان‌پزشک و خلبان پاراگلایدر و پاراموتور
همیشه انتظار داریم دندان‌پزشکان با با ماسک و روپوش و عینک کنار یونیت دندانپزشکی ببینیم، درحالی که منتظرند بیمار روی یونیت بنشیند تا با تزریق یک آمپول بی‌حسی درد دندان او را فرو بنشانند و زیبایی و لبخند را به صورت او هدیه دهند. هیچ‌کس انتظار دیدن یک دندان‌پزشک را در آسمان ندارد! اما در میان جامعه دندانپزشکی ایران هستند کسانی که خود را به زندگی تک بعدی در مطب و کلینیک و دانشگاه محدود نکرده‌اند و دغدغه پرواز و آسمان را دارند؛ بله، دندان‌پزشکها هم پرواز می‌کنند.
دکتر علی هاشمی، متولد سال ۵۹ در شهر اصفهان است و سال ۷۷ به دانشکده دندانپزشکی این شهر وارد شده است. او ۱۰ سال است که به‌عنوان دندان‌پزشک عمومی در شیراز کار بالینی انجام می‌دهد و ۳ سال است که به‌طورجدی به پاراگلایدر و پاراموتور می‌پردازد. برای دانستن جزئیات بیشتر این ورزش‌های پرهیجان، با او گفتگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
– آقای دکتر هاشمی! شاید خیلی از ما تصویر روشنی از پاراگلایدر و پاراموتور نداشته باشیم. توضیح می‌دهید در این ورزش‌ها چه می‌کنید؟
پاراگلایدر یک ورزش تفریحی و رقابتی است که ابتدا برای استفاده‌های نظامی طراحی شده بود، اما در حال حاضر هر شخصی می‌تواند در هر سنی آن را انجام بدهد.
پرواز با پاراگلایدر زیبا‌ترین و لطیف‌ترین نوع پرواز است که می‌تواند به سرعت و سادگی، اشتیاق درونی هر انسان برای پرواز را تحقق ببخشد. برای این کار، خلبان باید به آرامی از سطح شیب‌دار کوه به پایین بدود و به آرامی از آن جدا شود. پس برای این نوع پرواز، نیازی به سقوط آزاد یا پریدن از صخره نیست. در این نوع پرواز، شما هیچ ترسی از ارتفاع و سقوط ندارید.
پاراگلایدر درواقع چتری با شکل آئرودینامیک است که از نوع خاصی از نایلون ساخته شده است. این چتر به وسیله بندهایی از جنس کولار به صندلی خلبان متصل و به وسیله ۲ بند فرمان کنترل می‌شود. در حقیقت شما با پاراگلایدر همانند یک پرنده پرواز خواهید کرد و با آن می‌توانید ساعت‌ها در هوا سر بخورید و اوج بگیرید و حتی می‌توانید با آن سفر کنید.
پاراموتور هم همان‌طور که از اسمش پیدا است، شکل موتوردار پاراگلایدر است با این تفاوت که دیگر نیاز به مکان مرتفع برای پرواز با آن وجود ندارد. پاراموتور درواقع موتوری است که به وسیله شاسی وفنس‌های مخصوص، مانند یک کوله‌پشتی روی پشت یک خلبان بسته می‌شود. پاراموتور را تقریباً می‌توان به موتور یک هواپیمای کوچک تشبیه کرد که به جریان انداختن هوای پرفشار به وسیله ملخ، موجب پیش راندن و برخاستن چتر به سمت جلو و بالا می‌شود. شاید برای همین باشد که این وسیله، اولین بار هواپیمای جیبی نام‌گذاری شده است.
حسن پرواز با پاراموتور این است که نیازی به هماهنگی‌های زیادی با سازمان هواپیمایی کشوری ندارد و می‌توانید با آن به هرجا که می‌خواهید پرواز کنید. در ضمن پرواز با آن، دیگر نیازی به سطح شیب‌دار ندارد و شما می‌توانید در یک سطح مسطح با چند قدم دویدن و گاز دادن، بپرید و با یک ذخیره ۸ تا ۱۵ لیتری بنزینی که در باک وجود دارد، بین ۳ ساعت و نیم تا ۵ ساعت می‌توان پرواز کرد.
– طی پرواز، زیاد با شرایط بحرانی می‌جنگید؟ چگونه بر ترس از ارتفاع غلبه می‌کنید؟
در پاراگلایدر شرایط بحرانی که در آن نیاز به استفاده از چتر کمکی باشد، خیلی کم پیش می‌آید و اگر خلبان در هوای مناسب و با استفاده از وسایل مناسب پرواز کند، درگیر این شرایط نمی‌شود. بیشتر خطراتی که برای خلبانان پاراگلایدر و پاراموتور اتفاق می‌افتد، ناشی از این است که گاهی با موتور قدیمی که قدرت کافی ندارد پرواز می‌کنند یا چتر پروازشان را چک نمی‌کنند. گاهی هم غرور کاذب ناشی از پرواز زیاد، باعث می‌شود در هوای نامساعد پرواز کنند که نتیجه‌اش بروز خطر و آسیب است.
در مورد ترس از ارتفاع هم باید بگویم که برخلاف تصور همگان، اصلاً در این ورزش پیش نمی‌آید و من به همه کسانی که دچار این فوبیا هستند، توصیه می‌کنم ۱ بار به‌عنوان مسافر هم که شده، آن را امتحان کنند. چرا که از همه آن‌ها شنیده‌ام که این پرواز، جزو لذت‌بخش‌ترین خاطرات زندگیشان بوده است. در ضمن در کار ما، ارتفاع امن‌ترین جا است. زیرا وقتی به زمین نزدیک هستیم، زمان کافی برای عکس‌العمل نشان دادن نداریم، اما در ارتفاع، هم می‌توانیم از چتر کمکی استفاده کنیم و هم فرصت داریم چترمان را اصلاح کنیم.
برای پرداختن به این ورزش‌ها احتمالاً باید از آمادگی جسمانی خوبی برخوردار باشید. بنابراین در هفته چند ساعت باید مطب را کنار بگذارید و ورزش کنید؟
همین‌طور است. کسی که با پاراگلایدر و پاراموتور می‌دود، باید ماهیچه‌های دست و پای قوی داشته باشد؛ بنابراین بدن‌سازی، یکی از ورزش‌های جنبی لاینفک آن‌ها است. مهم‌تر از آمادگی جسمانی، آمادگی ذهنی و فکری است که شخص بتواند تصمیمات لحظه‌ای درست بگیرد. زیرا پرواز با پاراگلایدر، مثل پرواز با جت و هواپیما نیست که بتوان کنترل را با یک شاسی در دست گرفت. بلکه شخص باید با حرکات بدن و دست، خود را کنترل کند.
من به خاطر ضیق وقت، ۲ روز آخر هفته را به پرواز اختصاص داده‌ام، اما در طول هفته هم ۳ روز بدن‌سازی می‌کنم. البته باید گفت گاهی مجبورم برای رسیدن به سایت‌های پروازی مسافرت کنم. حتی گاهی ۲ تا ۳ روز در سفر هستم که به سایت‌های شمالی کشور یا سایت‌های خوب دیگری مانند جزیره قشم و سواحل ناز برسم که جای بسیار مناسبی برای پرواز پاراموتور هستند، اما اگر نخواهم به مسافرت بروم، معمولاً حداقل ۱ روز در هفته را به پرواز کردن اختصاص می‌دهم.
– بنابراین این ورزش باید خیلی پرهیجان و دوست‌داشتنی باشد که این مقدار از وقت را صرف آن می‌کنید. چه تجربه‌های منحصربه‌فردی از آن دارید؟
پرواز روحیه من را بسیار تغییر داده و بر روی ارتباطم با بیمارانم به‌شدت تأثیر گذاشته است. تصور کنید بر روی یک صندلی نشسته‌اید و از بین ابر‌ها عبور می‌کنید یا طبیعت بکر را از آن بالا تماشا می‌کنید. این تجربه‌ها انسان را بسیار به وجد می‌آورند.
من از پروازم تجربه‌های معنوی منحصربه‌فردی دارم که نمی‌توانم توصیف کنم. گاهی احساس می‌کنم در آن سکوت در آسمان‌ها، از همیشه به خدا نزدیک‌تر هستم و به یک درک جدید از او رسیده‌ام و بار‌ها و بار‌ها از دیدن این‌همه زیبایی طبیعت به گریه افتاده‌ام. وقتی از آن بالا به دنیا نگاه می‌کنی، متوجه می‌شوی خودت و مشکلاتی که درگیر آن‌ها هستی، در مقابل این همه عظمت چقدر ناچیز هستند و مسائل روزمره به نظرت بی‌اهمیت می‌آیند.
– حین پروازهای خود از طبیعت هم عکاسی می‌کنید؟
بله. عکاسی و فیلم‌برداری هم از کارهای مورد علاقه من است و همیشه، حتی در اولین پروازم که بسیار پراسترس بود، یک دوربین روی سرم و یک دوربین روی پا داشته‌ام. به یاد می‌آورم که در آن پرواز، مربی‌ام به من توصیه می‌کرد که فکرم را متوجه عکاسی و فیلم‌برداری نکنم، اما من دوست داشتم تمام لحظات پروازم را ثبت کنم و تقریباً از ۹۹ درصد آن‌ها فیلم و عکس دارم.
– کدام استان‌های کشور از نظر سایت‌های پروازی پاراگلایدر و پاراموتور غنی هستند؟
در ایران ارتفاعات خیلی خوبی برای این ورزش داریم، اما هر کوهی برای پریدن مناسب نیست. ارتفاعات باید استانداردهایی داشته باشند و یکی از نکات مهم این است که شخص باید دسترسی به بالای قله داشته باشد، زیرا وسایل زیاد و سنگینی با خود همراه می‌برد و بسیاری از اوقات برای پرواز کردن باید کوه‌نوردی کند. نکته مهم دیگر این است که در مقابل کوه موانعی که باعث آشفتگی باد می‌شود وجود نداشته باشد.
استان فارس یکی از فعال‌ترین استان‌ها در ایران درزمینهٔ پاراگلایدر و پاراموتور است. به‌طورکلی، در کشور ۵۰۰ تا ۸۰۰ خلبان فعال داریم و تهران، مشهد، شهرهای شمالی، یزد، اصفهان، کرمانشاه و شهرهای جنوبی بیشترین فعالیت را در این زمینه دارند.
– واکنش بیمارانتان به فعالیت ورزشی شما چیست؟
من در مطبم عکس‌های زیادی از تجربه‌های ورزشی‌ام دارم و بسیاری از بیمارانم در مورد آن‌ها از من سؤال می‌پرسند و راهنمایی می‌خواهند. بار‌ها هم پیش آمده است که به این ورزش علاقه‌مند شده‌اند و آن را شروع کرده‌اند. توصیه من این است که همه افراد، حتی به‌عنوان مسافر و تفریحی به همراه خلبان با تجربه، ۱ بار هم که شده این شکل از پرواز را تجربه کنند. زیرا بهترین تجربه زندگیشان خواهد بود. در شهرهای مختلف، سایت‌های پروازی زیادی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را با جست‌وجو در اینترنت پیدا کرد و با کمک مربی زمینی و به شکل گروهی، در آن‌ها به ورزش پرداخت.
